Zoeken in deze blog

zaterdag 24 november 2012

#3: The Residents - The King & Eye (1989)


The Residents is een Amerikaanse groep die sinds 1972 avant-gardistische muziek en multimedia voorstellingen maakt. Tot op de dag van vandaag zijn de leden van de The Residents anoniem gebleven, omdat zij de focus liever op hun kunst gericht zien dan op zichzelf. Zij geven dan ook geen interviews en bij optredens zijn ze steevast in vermomming. Hun beroemdste uitdossing is degene met hoge hoed, oogbal en smoking. Nadat één van de oogballen werd gestolen in 1985 werd deze vervangen door ‘Mr. Skull’.


In hun muziek geven ze vaak een eigen draai aan bestaande muziek, maar ze maken ook grootschalige, thematische werken zoals 'The Mole Trilogy', 'The American Composers Series', 'God In Three Persons' en 'Cube-E'.

Cube-E behandelt de historie van de Amerikaanse muziek in drie delen: cowboy muziek (‘Buckaroo Blues’), slavenmuziek en de blues (‘Black Barry’) en Elvis Presley (‘The Baby King’). Cube-E was de eerste echte theatershow van The Residents met uitsluitend muziek die speciaal voor de voorstelling was geschreven. De muziek voor het ‘Elvis’-deel is uitgebracht op het album ‘The King & Eye’ uit 1989.

Op dit album krijgen zestien bekende Elvis nummers een Residents-draai. Dat betekent tragere tempi, dramatische zang en vervreemdende geluidseffecten. In de vijf korte, gesproken tussenstukken (The Baby King) is er een verteller die aan twee kinderen het levensverhaal van ‘The King’ vertelt. Daarbij wordt getracht het antwoord te vinden op de vraag waar Elvis koning van was (de koning van zorg? van geluk? van waarheid? van liefde?). Elvis wordt gezien als de baby die nooit volwassen werd.

Het geheel heeft een wat tragische en melancholische sfeer, maar door alles heen spat de bewondering voor Elvis’ muziek en voor de invloed die hij heeft gehad op de artiesten na hem. Het duidelijkst komt dit naar voren in het één-na-laatste nummer van het album, Love Me Tender. Terwijl de Elvis-figuur de luisteraar smeekt hem teder lief te hebben, horen we flarden muziek van The Beatles en The Rolling Stones hem langzaamaan verdringen.

Het album opent echter met een (voor Residents-begrippen) stampende uitvoering van Blue Suede Shoes waarin vooral het koortje opvalt dat haar teksten op een ‘dreinende’ manier je huiskamer inslingert. In Devil In Disguise wordt de dreiging uit de tekst geweldig versterkt door de instrumentatie en de tempowisselingen tussen de coupletten (traag en donker) en het refrein (uptempo met scheurende gitaar die duivel moet doen uitdrijven). Voor Return To Sender wordt dan juist weer een heel rustig muzikaal tapijtje neergelegd waarover de zanger bijna fluisterend vertelt over de brieven die maar terug blijven komen. Bij Heartbreak Hotel en Don’t Be Cruel druipen dan weer de wanhoop en het liefdesverdriet uit de boxen.

Nadat in het laatste deel van The Baby King wordt geconstateerd dat Elvis eigenlijk maar een heel korte tijd écht gelukkig is geweest horen we juist dát terug in een relatief opgewekt en uptempo Hound Dog.

En het antwoord op de vraag waar Elvis’ nou eigenlijk koning van was? Dat is volgens The Residents ‘behoefte’ (‘need’). Elvis had de behoefte om de ‘King’ te zijn en de mensen hadden (of hebben?) de behoefte om hem de ‘King’ te laten zijn.

De muziek van The Residents is niet makkelijk verteerbaar. Je vindt het niks of je vindt het geweldig. Een tussenweg lijkt er niet. En zelfs als je er van houdt kost het vaak enige draaibeurten om een nieuw album te leren waarderen. Maar de beloning voor die moeite boeit al veertig jaar een heleboel mensen. 

© 2012 TTZL


Officiële website: The Residents
Wikipedia EN: The Residents
Wikipedia NL: The Residents
Youtube: The Baby King 1
Youtube: Love me tender
Youtube: The Baby King 5
Youtube: Hound Dog

zondag 18 november 2012

#2: Muslimgauze - Return Of Black September (1996)

Muslimgauze is de naam waaronder Engelsman Bryn Jones (1961-1999) experimentele, instrumentale muziek maakte. Zijn werk is zeer divers van aard en varieert van ambient, techno en dub tot noise . Etnische invloeden (vooral traditionele percussie) zijn hierin een constante factor. Hij verwerkte ook vaak vocale samples van oosterse origine in zijn muziek.

Bryn Jones was gefascineerd door conflicten in de Moslimwereld en vooral door het Israëlisch-Palestijnse conflict. Zonder ooit zelf in de regio te zijn geweest had hij een zeer uitgesproken (pro-Palestijnse) mening die echter alleen tot uitdrukking komt in de titels van de nummers en het album en in de vormgeving. Het is heel goed mogelijk de muziek te waarderen los van de politieke context.

Bryn Jones was zeer productief. Onder de naam Muslimgauze bracht hij tijdens zijn leven een kleine honderd producties uit op LP, CD, single, EP etc.; vaak in gelimiteerde oplagen van een paar honderd stuks. Omdat het meer was dan één platenmaatschappij aan kon (bijvoorbeeld 16 albums in 1998…), verdeelde hij zijn producties over meerdere maatschappijen. Maar zelfs op die manier bleef er nog veel materiaal onuitgebracht en daarom zijn er postuum tot nog toe zo’n honderd producties uitgebracht.

Return of Black September is een album uit juli 1996 en is  - na een aantal agressievere, harde albums - een terugkeer naar een rustiger stijl met dub-invloeden. De titel verwijst naar de Palestijnse organisatie die verantwoordelijk was voor de aanslag op de Olympische Israëlische atleten in München, 1972. De CD heeft slechts één nummer van 68 minuten alhoewel het geheel bestaat uit vijf delen die in elkaar overvloeien.

Return of Black September start het album op met rustig echoënde percussie en toetsen, maar na een minuut of negen gaat dit over in Libya (22 min.) waarin het tempo omhoog gaat en waarvan het beginstuk wordt gedomineerd door extreme stereo-effecten van de percussie. Na een rustig middenstuk eindigt Libya weer uptempo. Het derde nummer Thugghee (22 min.) begint dan weer rustig en wordt gedomineerd door een oosters snaarinstrument in combinatie met samples van gesproken Arabische teksten. Ongeveer halverwege wordt het tempo weer opgevoerd en krijgt het een meer dub-achtig karakter. Een remix van het titelnummer (per abuis op de hoes geafficheerd als remix van Thugghee) en een remix van een ouder nummer sluiten tenslotte dit album in een laid back dub style af. Remixes komen vaak voor op Muslimgauze albums, maar omdat dit vaak radicaal andere versies van het origineel zijn is dat geen probleem.

Als je nog nooit iets van Muslimgauze gehoord hebt is Return of Black September een prima introductie. En dan zijn er volgens mij twee reacties mogelijk: of het je spreekt je niet aan en je gaat op zoek naar iets anders OF je gaat voor de bijl en probeert zo veel mogelijk albums te pakken te krijgen. Doordat veel van die albums slechts in gelimiteerde opgaven zijn uitgegeven kan dat nog aardig in de papieren lopen. De bedragen voor Muslimgauze albums op sites als Discogs.com of Ebay.com zijn vaak enkele malen de originele prijs. Uitschieters zijn daarbij Tandoori Dog en Box of Silk and Dogs.

© 2012 TTZL



Officiële website: Muslimgauze
Wikipedia EN: Muslimgauze
Youtube: Libya


zondag 11 november 2012

#1: Frank Zappa – Joe's Garage Act I (1979) / Joe's Garage Acts II & III (1979)

Joe speelt gitaar in een band en beleeft de avonturen die gewoon zijn voor een band ‘on the road’. Hij leeft echter in een samenleving waar de overheid muziek wil afschaffen omdat het een bron zou zijn van ongewenst gedrag. Op een gegeven moment raakt Joe erg in de war en sluit zich aan bij de First Church of Appliantology. Doordat Joe één van de appliances kapot maakt komt hij in een gevangenis terecht waar ook de andere ‘criminelen’ uit de muziekbusiness worden vastgehouden. In de gevangenis droomt hij gitaarsolo’s en als hij uiteindelijk vrij komt raakt hij door de overgeorganiseerde samenleving die hij dan ziet zo gedesoriënteerd dat hij gaat hallucineren (en dan hoort hij het motto van dit blog uitspreken door een meisje dat hij nog kent van vroeger). Uiteindelijk raakt hij erg gedeprimeerd en droomt hij nog één laatste gitaarsolo voordat hij overstag gaat, muziek afzweert en een normaal baantje neemt. De Central Scrutinizer waarschuwt de luisteraar tenslotte om net als Joe muziek af te zweren als die niet wil dat hem of haar groot onheil overkomt.

Dat is in het kort het verhaal van Frank Zappa’s conceptalbum Joe’s Garage dat in september (Act I) en november 1979 (Acts II & III) werd uitgebracht (later samengebracht op een dubbel-CD). Gedurende het hele album geeft de Central Scrutinizer (wiens taak het is nog niet ingevoerde wetten te handhaven…) commentaar op de gebeurtenissen op een manier die doet denken aan de wijze waarop dat in de klassieke Griekse tragedies gebruikelijk is. Het satirische verhaal geeft bijtend commentaar op de (Amerikaanse) samenleving en politiek. Ook religies krijgen een veeg uit de pan in onder meer Catholic Girls (het katholicisme) en in de manier waarop de First Church of Appliantology met leider L. Ron Hoover ten tonele wordt gevoerd. Een duidelijke sneer naar de Scientology-beweging van L. Ron Hubbard.

Joe’s Garage is tekstueel gezien een typisch Frank Zappa-product. Regelmatig terugkerende onderwerpen als censuur, vrijheid, religie, seksualiteit en de muziekindustrie komen ook hier weer aan bod. Muzikaal gezien is het één van Frank Zappa’s toegankelijkste albums. Rock, pop en orkestrale stukken zijn zoals altijd bij Zappa aanwezig, maar ook elementen uit de blues, jazz en zelfs reggae zitten er in verwerkt. Luister maar eens naar Joe’s Garage of Lucille Has Messed My Mind Up. Hoogtepunt van het album is het instrumentale nummer Watermelon in Easter Hay. Het was Frank Zappa’s favoriete nummer van het album en volgens zijn zoon Dweezil is het de mooiste gitaarsolo ooit van zijn vader. Ik zal hem niet tegenspreken. Sterker nog, als ik ooit een lijstje moet maken met nummers voor mijn crematie dan zal deze bovenaan staan.

Voor vele Zappa die-hards is Joe’s Garage een geliefd album en voor de niet ingewijden is het een goed startpunt, samen met albums als Sheik Yerbouti (met Dancin’ fool dat #19 van de Nederlandse Tipparade bereikte) en Them Or Us.

© 2012 TTZL


Officiële website: Frank Zappa
Wikipedia EN: Frank Zappa
Wikipedia NL: Frank Zappa
Youtube: Joe’s Garage
Youtube: Catholic Girls
Youtube: Watermelon in Easter Hay