Zoeken in deze blog

zaterdag 26 juni 2021

#450: Klaus Schulze - Mirage (1977)

Eerder in dit blog heb ik al mijn liefde voor de muziek van Klaus Schulze laten blijken (zie blogs #51, #349 en ook #219). Deze keer wil ik de aandacht richten op een album uit 1977 dat pas een paar jaar geleden de uitgave op CD heeft gekregen die het verdient.

Mirage is het achtste solo-album van Schulze en was de opvolger van zijn doorbraakalbums Timewind en Moondawn en de soundtrack Body Love voor de gelijknamige film van Lasse Braun. En waar met name Moondawn en Body Love heel ritmisch van aard waren, ging Schulze met Mirage een heel andere kant op (tot verrassing van zijn platenmaatschappij Island Records die iets in de trant van Moondawn verwachtten, maar desalniettemin het album voluit hebben ondersteund). 

Mirage bestaat uit twee nummers van ieder bijna een half uur, die bestaan uit lagen van geluid zonder echte ritmische componenten. Schulze vergelijkt het album wel met zijn debuut Irrlicht (uit 1972) waarop hij, in het pre-synthesizer tijdperk, uit zijn orgel een soort drone music toverde. Minimalistische muziek waarbij lang aangehouden noten, geluiden en toonclusters te horen zijn terwijl er maar langzaam variaties worden toegepast. Het album heeft als ondertitel "An Electronic Winter Landscape" en dat is ook het overheersende gevoel dat je van de twee tracks krijgt. 

De eerste helft van de eerste track van Mirage (Velvet Voyage) heeft een onheilspellende sfeer en klinkt alsof je midden in de winter door een donker en verlaten bos loopt. Het is ook alsof je stil staat in de tijd, het is bijna een half uur lang een variatie op één akkoord. In de tweede helft wordt de toon iets lichter, maar niet veel. Toch klinkt de track niet zozeer 'donker', maar eerder 'droevig'.  

De tweede track (Crystal Lake) is anders van sfeer en de repeterende patronen werken heerlijk hypnotiserend. De klank doet denken aan bellen in allerlei toonhoogten en dit houdt zo ongeveer de helft van de track aan. Dan is er een passage van een minuut of tien waarin de sfeer heel meditatief wordt, waarna in de laatste vijf minuten de bellen weer terugkeren. Crystal Lake is één van de meest geliefde tracks onder de Schulze-aficionado's en het is niet moeilijk te begrijpen waarom.

Het album is opgedragen aan Hans Dieter Schulze, de oudere broer van Klaus. In de winter van 1976/1977, waarin Mirage werd gecomponeerd en opgenomen, overleed Hans Dieter aan kanker. Met die kennis in het achterhoofd is de sfeer van het album ineens heel verklaarbaar.

Des te vervelender dus juist van dit album de master, die gebruikt werd voor CD-versies van Mirage tot aan 2017, vol zat met clicks en pops. Ook de heruitgaven uit 2005 (Revisited Records, REV 001) en 2016 (MIG, 01562 CD). Pas met de versie uit 2017 (MIG, 01562 CD), die geremastered werd van de originele master tapes door Schulze's vertrouweling Tom Dams, kreeg het album een waardige uitgave op CD. In vergelijking met de vorige versies is het alsof er een laag stof  is afgehaald, het geheel is opgepoetst en er nu weer een mooie glimmende, geweldige klinkende versie van Mirage tevoorschijn is gekomen. 

De bonustrack die aanwezig is op de CD-versies sinds 2005, In Casa Crede Chi Non Crede?, is hier ook weer aanwezig. En hoewel de track geluidstechnisch niet kan tippen aan de originele tracks, is deze muzikaal dik in orde en zeer genietbaar.

© 2021 TTZL


Officiële website: Klaus Schulze
Wikipedia EN: 
Klaus Schulze
Wikipedia NL: Klaus Schulze

Spotify: Mirage (40th Anniversary Edition) [album + bonustrack]

YouTube: In Casa Crede Chi Non Crede? [bonustrack]

zondag 20 juni 2021

#449: John Foxx - The Complete Cathedral Oceans (2010)

Dennis Leigh is een Britse artiest (zanger, muzikant, fotograaf, grafisch ontwerper, schrijver en docent) die bekend is geworden onder de artiestennaam John Foxx. Zijn muzikale carrière start met Tiger Lily, een kort bestaande glam rock band die na een aantal naamswijzigingen Ultravox! (in het begin met uitroepteken) gaat heten. De band neemt in 1977-78 drie albums op voor Island Records, maar ondanks de betrokkenheid van grote namen als Steve Lillywhite, Brian Eno en Conny Plank breken ze niet door en zitten ze in 1979 zonder contract. Daarop besluit Foxx solo te gaan.

Hij tekent een contract bij Virgin Records en heeft in 1980 direct bescheiden succes in de UK met onder andere de single Underpass van het album Metamatic. Het is een geweldig synth-pop album dat ook nu nog niets aan kracht heeft ingeboet en waarvan de reputatie met de jaren alleen maar is gegroeid. Hij maakt daarna nog drie sterke albums die (met heel veel bonustracks) zijn verzameld in een mooie box voor slechts 20 euro!

Het daaropvolgende album is echter van een geheel andere orde. Cathedral Oceans ontstond in 1995 vooral omdat Foxx het zelf wilde horen. Muziek gemaakt met moderne elektronische middelen, waarin alle conventionele ritmiek uit zowel populaire als klassieke muziek is verwijderd, maar waarin de continuïteit tussen heden en verleden centraal staat. Muziek die een kamer kan vullen, die licht en kalm is en waarin je ondergedompeld kunt raken. 

Muziek ook waarin het geluid van koren in een kerk terug te horen is door middel van 'sampling, echo & delay' van zijn eigen stem. Het is architecturale muziek  waarin een kunstig bouwwerk van verstilde klanken, koor-achtige zang en geluiden uit de natuur een harmonieus geheel vormen. Sommigen zullen ervan houden, anderen zal het op de zenuwen werken, maar ik vind het heerlijk om naar te luisteren of bij te lezen. Luister naar Cathedral Oceans en de vervolgen Cathedral Oceans II (uit 2003) en Cathedral Oceans III (uit 2005) en oordeel zelf.

In 2010 kwam de 3CD+DVD box The Complete Cathedral Oceans uit en in 2016 volgde een 5LP versie. Beide waren gelimiteerd en zijn sindsdien alleen  prijzig tweedehand te krijgen. Gelukkig staat The Complete Cathedral Oceans ook op Spotify en dat is natuurlijk prima als je het zachtjes als achtergrondmuziek wilt gebruiken. Als je het volume iets meer opvoert loop je echter al snel tegen de beperkingen van de MP3-kwaliteit aan. Gelukkig is de collectie ook voor een prima prijs in CD-kwaliteit te koop (en te streamen) via Bandcamp.

© 2021 TTZL


Officiële website: Metamatic 
Officiële blog: The Quiet Man
Wikipedia EN: John Foxx

YouTube: Cathedral Oceans [album]
YouTube: Cathedral Oceans II [album]
YouTube: Cathedral Oceans III [album]
Spotify: The Complete Cathedral Oceans [drie albums]

YouTube: Underpass

zondag 13 juni 2021

#448: Neil Young - A Letter Home (2014)

A Letter Home uit 2014 was niet zomaar een nieuw Neil Young album. Eigenlijk is het een project dat als conceptuele kunst gezien zou kunnen worden. Het verhaal begint als Jack White in zijn Third Man Records studio een gerestaureerde Voice-O-Graph installeert. Dit is een apparaat uit de jaren 1940-1970 dat op een ouderwetse telefooncel lijkt en waarin je live een 6-inch, 45 toeren plaatje kon laten maken. Van jouw gesproken woord of muziek werd in de Voice-O-Graph live een plaatje gemaakt dat je meteen kon meenemen. De geluidskwaliteit van de opname was natuurlijk laag, ook al voor die tijd.

Toen White het apparaat aan Neil Young demonstreerde was hij er direct weg van. Misschien opmerkelijk voor twee muzikanten die zo ijveren voor de de beste geluidskwaliteit en als twee Don Quichotte's de MP3-trend bevechten. Tegelijkertijd zijn het echter liefhebbers en romantici en omarmden ze dit artefact uit vervlogen tijden. Jack White zei hierover: "We verdoezelden schoonheid met opzet om naar een andere plaats, een andere stemming te gaan". En Young noemde het "een ongehoorde verzameling herontdekte liedjes uit het verleden, opgenomen met oude elektromechanische technologie, die de essentie vastleggen van iets dat voor altijd verdwenen had kunnen zijn".

Neil Young gebruikte de Voice-O-Graph om uit te reiken naar Edna "Rassy" Young, zijn in 1990 overleden moeder, door middel van het opnemen van covers van oude favorieten van hem. Het eerste nummer op het album is gesproken woord, A Letter Home. Daarna volgt Changes, een cover van Phil Ochs, en eerlijk is eerlijk, het geluid is wel even wennen.

De in de Voice-O-Graph live gesneden plaatjes zijn als 'master' gebruikt voor het reguliere album (op CD en LP), dus naast de klank van een heel oude radio-uitzending krijg ook je de ruis en tikken van het plaatje erbij. Dit past natuurlijk helemaal binnen het project, maar het duurde toch een paar draaibeurten voordat ik het concept kon omarmen en de charme ervan ontdekte.

Er springen een aantal nummers voor mij uit. Dat zijn Early Morning Rain en If You Could Read My Mind (beide van Gordon Lightfoot), On The Road Again (van Willie Nelson, met Jack White op piano) en My Hometown (van Bruce Springsteen). Maar eigenlijk kun je beter het hele album (een aantal malen) ondergaan dan losse tracks luisteren.

Het album is prima, maar voor de beste ervaring heb je eigenlijk de limited edition box set van het album nodig. Hierin zitten naast de reguliere LP en CD ook nog een 'direct feed from the booth audiophile version' (dus zonder het extra geluid van de vinyl plaatjes) op LP en als download, een DVD met beelden van de opnamen van de nummers en extra uitleg van de makers, een boekwerk en natuurlijk zeven 6-inch Voice-O-Graph plaatjes op transparant vinyl (twee bonustracks). 

En om het af te maken is iedere box uniek omdat  de foto er met de hand op vast is gemaakt met bruine plastic tape waarna artiest en titel er met de hand op zijn geschreven. Met recht een kunstwerkje.

© 2021 TTZL


Officiële website: Neil Young Archives
Wikipedia EN: Neil Young
Wikipedia NL: Neil Young

YouTube: A Letter Home [album]
Spotify: A Letter Home [album]

YouTube: A Letter Home
YouTube: Changes
YouTube: My Hometown

YouTube: Changes [Phil Ochs]
YouTube: Early Morning Rain [Gordon Lightfoot]
YouTube: If You Could Read My Mind [Gordon Lightfoot]
YouTube: On The Road Again [Willie Nelson]
YouTube: My Hometown [Bruce Springsteen]

zondag 6 juni 2021

#447: OSI - Office Of Strategic Influence (2003)

Op 30 oktober 2001 werd door het Amerikaanse ministerie van Defensie het Office of Strategic Influence (OSI) opgericht. Het zou de War on Terror  ondersteunen door middel van 'psychologische operaties' in aangewezen landen. Kort nadat het bestaan van OSI publiekelijk bekend werd, kondigde minister van Defensie Donald Rumsfeld op 18 november 2002 de sluiting van OSI aan vanwege de ontstane controverse. Met name het doel van OSI bleef vaag, volgens sommige bronnen 'misleiding' en 'propaganda', en Rumsfeld stelde dat OSI weliswaar werd ontmanteld, maar dat
de activiteiten zouden worden voortgezet.

Bovenstaande inspireerde toetsenist Kevin Moore (ex-Dream Theater, Chroma Key) tot de bandnaam OSI voor het project met gitarist Jim Matheos (Fates Warning). Niet dat dit project vanaf het begin de bedoeling was. Het album  Office Of Strategic Influence startte als solo-album/supergroepproject toen Matheos drummer Mike Portnoy en bassist Sean Malone vroeg mee te spelen. 

Toen Matheos echter Moore ook vroeg mee te doen, werd Moore's inbreng zo groot dat de muzikale focus veranderde (minder progmetal á la Fates Warning en meer psychedelia, electronica en ambient á la Chroma Key) dat het een tweemansproject werd met de gasten Malone en Portnoy (al werd die laatste tijdens het eerste album nog als bandlid vermeld). 

Het album opent met de Matheos-instrumental The New Math (What He Said) en dat laat geen misverstand bestaan over de progrock-wortels van OSI. Daarna volgt OSI en dat nummer bouwt in het fantastische intro weliswaar voort op de opener, maar laat ook de invloed van Moore al horen in de refreinen. Daarnaast geeft de tekst hun opvatting over het originele OSI aardig weer:

Hate it when the truth unravels
Hate it when we don't get a spin
Hate it when the enemy travels
'Cause it's awfully un-American

Andere hoogtepunten op het album zijn wat mij betreft het (redelijk) rustige When You're Ready, het atmosferische Dirt From A Holy Place en vooral het tien minuten durende shutDOWNSteven Wilson droeg bij dit laatstgenoemde nummer bij aan de muziek, schreef de tekst en verzorgt de vocalen. Het nummer kent in een Porcupine Tree-achtige stijl diverse, mooi in elkaar overlopende, contrasterende delen en is gewoon fabelachtig goed. 

Na dit album volgden in negen jaar nog drie albums en een EP en die zijn allemaal de moeite waard. Toch vind ik dit debuutalbum het beste van OSI en daarbij hebben de meeste versies van het album (ook de heruitgave uit 2010) een mooie bonus-CD met daarop een Pink Floyd cover (Set The Controls For The Heart Of The Sun), de Neil Young cover New Mama (met Rambo-sample!) en een zeventien minuten durende originele track (The Thing That Never Was), naast een video-documentaire.

© 2021 TTZL


Officiële Facebook/Twitter: OSI / OSI
Wikipedia EN: OSI


YouTube: OSI
YouTube: shutDOWN

YouTube: New Mama