Zoeken in deze blog

zondag 31 december 2023

#581: Keith Jarrett - The Köln Concert (1975)

Het leven hangt soms van toevalligheden aan elkaar. Het zal ergens in de jaren tachtig zijn geweest dat ik in een uitverkoopbak een CD tegenkwam waar de winkel het hoesje van was kwijtgeraakt. De artiest (ene Keith Jarrett) zei mij niets, maar het platenlabel ECM Records kende ik wel als een garantie voor kwaliteit. Het schijfje kostte bijna niets, dus ik heb de gok maar gewaagd.

Inmiddels ken ik Keith Jarrett als virtuoze jazzpianist  en ben ik de trotse bezitter van albums als Life Between The Exit Signs (1968) en Somewhere Before (1969) in trio-bezetting met Charlie Haden op bas en Paul Motian op drums. Ook in latere jaren bleef Jarrett prachtige albums maken, vaak in samenwerking met de groten uit de jazz. Tokyo '96 (1998) met bassist Gary Peacock en drummer Jack DeJohnette is daar een mooi voorbeeld van. 

Het album waarmee ik kennis maakte met Jarrett was echter een solo-album. Dat bleek al uit het label van de CD die ik kocht, daar stond alleen 'Keith Jarrett (piano)' op.

In 1975 was de de jazzrock op een hoogtepunt en die verzandde steeds vaker in moeilijkdoenerij en nodeloze ingewikkeldheid. Het album opent met het 26 minuten durende Part I en dat staat haaks op die ontwikkeling. Het is dromerig en lyrisch van karakter en bij gebrek aan een betere term noemen we het jazz. Soms zie je de vage term post-bop gebruikt worden om Jarrett's solo-concerten te beschrijven. Hoe dan ook, het is geweldige muziek.

Het album is in vier delen gesplist omdat het op vier plaatkanten moest passen, maar het is eigenlijk één doorlopend stuk. Part IIa en Part IIb hebben meer ritmische elementen en Part IIc sluit af in de stijl van het eerste deel. Het album is waarlijk een meesterwerk en wordt ook als zodanig erkent. In lijstjes van de beste jazz-albums aller tijden komt het steevast voor.

Als je naar het album luistert is het moeilijk voor te stellen dat Jarrett deze concerten compleet improviseerde. Niets van wat je hoort is van tevoren bedacht. Opvallend is ook de manier waarop hij meeleeft met de muziek die hij op dat moment creëert. Luister bijvoorbeeld naar het stuk tussen minuut zes en minuut negen van Part I. Hij gaat daar zo op in het moment dat je hem ritmisch hoort meestampen en kreten hoort uitstoten, maar het stoort niet. Integendeel, het draagt alleen maar bij aan de magie. Echt, dit is een album dat je horen. Nee, waarnaar je moet lúisteren. Of, dat je moet ondergáán.

Helaas heeft zijn gezondheid hem parten gespeeld. Rond 2000 kreeg hij last van het chronischevermoeidheidssyndroom en in 2018 kreeg hij twee beroertes waar hij een verlamming aan zijn linkerzijde aan overhield die zijn carrière beëindigde.

Het duurde trouwens vele jaren voor ontdekte dat er een Part IIc van het album bestond. Om één of andere reden is dat deel niet opgenomen op de CD die ik  had gekocht, alhoewel het er ook in 1983 al op zou hebben gepast. Tegenwoordig kan ik gelukkig van het héle album genieten in High-Resolution Audio*.


* Voor de nieuwsgierigen: ik gebruik een 
Cambridge networkplayer en een abonnement op Qobuz (Spotify biedt helaas nog steeds geen CD of Hi-Res kwaliteit). 

© 2023 TTZL

zondag 24 december 2023

#580: Various - Intrigue (Steven Wilson Presents: Progressive Sounds In UK Alternative Music 1979-89) (2023)

In februari van dit jaar verscheen de compilatie Intrigue. Het is echter niet zomaar een verzamelaar, maar deze box van vier CD's (of zeven LP's) heeft een specifiek thema. De subtitel geeft dat heel precies aan: Steven Wilson Presents: Progressive Sounds In UK Alternative Music 1979-89.

Steven Wilson zal geen onbekende zijn voor de vaste lezers aangezien hij inmiddels in negen blogs op één of andere manier voorkomt. Hij is de samensteller van deze box en heeft daar een persoonlijke reden voor.

Wilson is geboren in 1967 en was dus een tiener in de periode die dit overzicht beslaat (1979-1989). Doorgaans is dat de periode waarin je het meest open staat voor nieuwe invloeden uit bijvoorbeeld muziek, film en literatuur. Nu bestaat het hardnekkige misverstand dat er in de jaren tachtig op muziekgebied weinig spannends gebeurde. Wilson wil de jaren-80-sceptici met deze collectie bewijzen "dat conceptueel denken en ambitie niet ineens verdampten na 1977", zoals hij het zelf verwoord.

Nu ben ik slechts twee jaar ouder dan Wilson en met veel van deze artiesten ben ook ik groot geworden. Er staan een aantal absolute favorieten van mij op. 

De eerste is de Engelse band XTC (zie blogs #176 en #475) met Complicated Game, een nummer van hun derde album (uit 1979). Het is één van de meest experimentele uit hun geweldige oeuvre dat momenteel wordt heruitgegeven in prachtige (en betaalbare) CD + Blu-ray boxjes. Er staat ook Careering op van Public Image Ltd. (aka PiL). Details daarover vind je in blog #63.

Andere persoonlijke favorieten die voorkomen in de tracklist zijn:

De lijst had wel twee keer zo lang kunnen zijn, zoveel moois staat op deze box (en ook nog een paar verrassingen voor mij). 

Het album is uitgegeven in hardcover op DVD-formaat met een ingebonden boek van 80 pagina's met heel veel informatie over de artiesten. Daarnaast is de box momenteel ook nog in de aanbieding bij de platenmaatschappij. Dat betekent dat je nog geen 27 euro betaalt voor de 4CD versie. Je bent een dief van je eigen portomonnee...

© 2023 TTZL


Official website: Townshend Music Store

Spotify: Intrigue (album; 49 van de 58 nummers)

zaterdag 16 december 2023

#579: Steven Wilson - December Skies (2023)

Mensen die mij een beetje kennen weten dat ik weinig op heb met het kerstfeest. Toch gaat dit blog over een kerstnummer dat gisteren verscheen. De song is van een favoriet van mij, Steven Wilson. Daarbij kent het nummer ook nog een bijzondere ontstaansgeschiedenis.

Nu is Wilson bekend van zijn eclectische oeuvre, zowel solo (ook onder namen als Bass Communion en I.E.M.) en in groepsverband (met onder andere Porcupine Tree, Blackfield, No-Man, Storm Corrosion en Continuum). Toch deinsde hij terug toen een goede vriend hem vroeg om zich eens te wagen aan een kerstnummer.

Zoals hij vertelt in een kort Twitter/X-bericht zag hij het niet zitten om zo'n nummer maken omdat hij zich geen kerstsongtekst zag schrijven. Zijn vriend vond dat geen probleem en schakelde de artificiële intelligentie in van ChatGPT. Hij vroeg het systeem om een songtekst in kerstsfeer te maken 'in de stijl van de teksten van Steven Wilson'. Na wat aanvullende instructies (vermijd het woord 'Christmas', versterk het gevoel van eenzaamheid) rolde er een tekst uit waarna Wilson er muziek bij componeerde. Het resultaat is December Skies.

Vooralsnog staat het nummer volgens mij alleen nog op YouTube, vergezeld van een video die ook met AI is gemaakt, gebaseerd op beelden uit Wilson's eerdere video's.

In een toelichting geeft Wilson aan dat hij nog een ambivalente houding jegens AI heeft. Enerzijds ziet hij het als een bedreiging voor artiesten. Anderzijds weet je dat het niet meer weg gaat, dus wat doe je ermee? Hoe kun je het gebruiken in je creatieve proces?

Het nummer is in een weekend door Steven Wilson in elkaar gezet, met hulp van Randy McStine (zang en gitaarsolo) die ook als tourgitarist aan Porcupine Tree is verbonden.

Eerlijk gezegd sluit ik mij aan bij de mening van vele fans die schoorvoetend toe moeten geven dat het eigenlijk gewoon een goed nummer is geworden. Het is ook verbazingwekkend dat zo'n Steven Wilson-achtige tekst door AI gegenereerd kan worden. Zou het niet leuk zijn als het nummer op reguliere wijze via de grote streamingdiensten wordt uitgebracht en dan een knoepert van een hit wordt?

© 2023 TTZL


Official website: Steven Wilson
Wikipedia NL: Steven Wilson
Wikipedia EN: Steven Wilson

YouTube: December Skies

zondag 10 december 2023

#578: Plastics - Welcome Back (1981)

De Japanse Plastics hebben slechts kort bestaan, van 1976 tot en met 1981, maar zijn wel belangrijk geweest. De invloed van hun mix van new wave en technopop was groot op de Japanse popmuziek in de zin dat er een verschuiving van strijkers en blazers richting elektronica kwam.

Naast Masahide Sakuma op toetsen, gitaar en bas-programmering en ritme-programmeur Takemi Shima, bestond de band uit een stel creatieve duizendpoten. Zo was Chico Sato naast zangeres en synth-drummer ook styliste en was gitarist/zanger Hajime Tachibana ook actief als grafisch ontwerper. De capaciteiten van gitarist/zanger Toshio Nakanishi als illustrator leverden hem een klus op om een tourprogrammaboek van Talking Heads te ontwerpen. 

Die klus gaf Nakanishi de gelegenheid om Talking Heads-frontman David Byrne een tape toe te stoppen met demos van Plastics. Byrne attendeerde de manager van The B-52's hierop en deze wilde Plastics wel internationaal  managen.

Die link is niet gek als je naar de muziek van Plastics luistert. Naast Talking Heads komen vooral Devo en The B-52's direct als associatie naar voren. Gezien het feit dat de start van alle drie die bands in het midden van de jaren zeventig ligt, kan het haast niet anders dan dat men elkaar wederzijds heeft beïnvloed.

Nadat hun debuutsingle in de UK was uitgegeven maakte Plastics in 1980 twee albums die alleen in Japan verschenen: Welcome Plastics en Origato Plastico. Nadat er wat aandacht kwam in de VS ging de band op tour met Ramones en The B-52's.

Ter ondersteuning namen ze ook een selectie van nummers van die eerste twee albums opnieuw op. Dit resulteerde in het album Welcome Back. Opvallend detail is dat op dit album de fameuze Roland TR-808 drumcomputer voor het eerst te horen is. Sakuma had meegewerkt aan de ontwikkeling en zo kwam Plastics als eerste in bezit van een exemplaar.

Welcome Back bevat typisch hoekige new wave in combinatie met technopop zoals die alleen in Japan gemaakt wordt. Denk hierbij aan voorbeelden als Yellow Magic Orchestra (blog #72) of Sandii & The Sunsetz (blog #217).

Ik vind het album over de hele linie erg sterk, maar uitschieters zijn voor mij Diamond Head, Copy en Robot. Ook het nummer Park is erg sterk en daarin is goed te horen dat de bandleden Beatles-fans zijn doordat er een snipper van Eight Days A Week in verwerkt is (iets wat ze in wel meer nummers op hun eerste twee albums hebben gedaan).

Kort nadat Welcome Back verscheen viel de band uit elkaar door verschillende visies over de te volgen koers. Later volgden nog drie live-albums met archiefopnamen en een reünie live-album.

© 2023 TTZL

Fan website: Plastics
Wikipedia EN: Plastics
Wikipedia JP: Plastics

YouTube: Welcome Back [album]
Spotify: Welcome Back [album]

YouTube: Diamond Head
YouTube: Copy
YouTube: Robot
YouTube: Park

zaterdag 2 december 2023

#577: Worthy - Swing Chord (2009)

Ik bestel wel eens pak tweedehands vinylplaten via internet bij een kleine winkel of een particuliere verkoper. Soms doen ze dan als bescherming aan de buitenzijden van het pak twee 'onverkoopbare' platen als bescherming. Die twee platen krijg je er dus als het ware gratis bij.

Meestal is het wel duidelijk waarom deze platen niet verkocht zijn en als buffermateriaal dienen, maar soms zitten er opmerkelijke exemplaren tussen.

Bij één van die aankopen waren er twee zogenaamde white label 12"-es meeverpakt. Op de labels staat alleen een handgeschreven tekst die als ook als matrixnummer in het vinyl is gekrast.

Vroeger zou je vrij kansloos geweest zijn om te achterhalen waar je mee van doen had, maar nu kon ik zoeken in de Discogs database. Bij één ervan bleek het te gaan om de 12" Swing Chord van Worthy.

Hij/Zij blijkt een DJ, producer en labeleigenaar te zijn uit San Francisco. De Discogs discografie vermeld één album en een groot aantal singles, zowel fysiek als digitaal uitgegeven vanaf 2007.

De Swing Chord 12" is van 2009 en bevat twee tracks: Ah Chord en La Swing. Het zijn tracks uit het minimal techno genre en alhoewel ik betere voorbeelden ken, zijn deze prima te verteren. Ondanks het 'minimale' karakter zitten er voldoende kleine variaties in om het spannend te houden. Ik betwijfel of ik deze plaat zelf gekocht zou hebben, maar om er deze manier kennis mee te maken was toch leuk.

© 2023 TTZL

Officiële website: Worthy
Discogs: Worthy

YouTube: Ah Chord
YouTube: La Swing
Spotify: Swing Chord