Information is not knowledge. Knowledge is not wisdom. Wisdom is not truth. Truth is not beauty. Beauty is not love. Love is not music. Music is the best...
[Frank Zappa - 'Packard Goose' - Joe's Garage: Act III (1979)]
De soundtrack van Stanley Kubrick's Full Metal Jacket uit 1987 wordt toegeschreven aan Abigail Mead, maar dit is een pseudoniem van Vivian Kubrick, een dochter van de regisseur. Twee jaar later werd ze door haar vader gevraagd ook de soundtrack te maken voor Eyes Wide Shut, maar door ruzie tussen hen beiden bleef deze onafgemaakt. De film Full Metal Jacket valt in twee delen uiteen (de opleiding en de tijd in Vietnam) en dat geldt ook voor de soundtrack. Voor het eerste gedeelte heeft Vivian Kubrick nummers uit de periode 1962-68 uitgezocht die in de film te passen waren. Hierbij zijn uiteenlopende tracks als Wooly Bully van Sam The Sham And The Pharaos, The Chapel Of Love van The Dixie Cups, Marine's Hymn van de Goldman Band en Surfin' Bird van The Trashmen. Voor het tweede deel heeft ze eigen nummers gecomponeerd en ingespeeld met behulp van de toen nieuwe Fairlight CMI Series III synthesizer en een Synclavier. De instrumentale tracks zijn niet zozeer traditionele songs, maar de klanken roepen eerder een verontrustende sfeer op die dan weer perfect past bij de beelden in de film. Ruins, Leonard en Sniper (de b-kant van de hier besproken single) zijn hier goede voorbeelden van. Op de a-kant van de single staat Full Metal Jacket (I Wanna Be Your Drill Instructor) en dat nummer is opgebouwd uit filmdialoog en zeer ritmische en opzwepende muziek. Het nummer is speciaal gemaakt om de film te promoten. De filmdialoog is exclusief van het karakter 'Senior Drill Instructor Gunnery Sergeant Hartman' gespeeld door Lee Ermey. Hij was een voormalig 'drill instructor' van het Amerikaanse leger en ingehuurd als adviseur voor de acteur die de rol van 'Sergeant Hartman' zou gaan spelen. Op enig moment heeft Ermey aan Stanley Kubrick gevraagd of hij zelf auditie mocht doen voor de rol, maar Kubrick wees dit af op basis van zijn acteren als 'drill instructor' in de film The Boys in Company C (uit 1978). Hij vond Ermey niet gemeen genoeg overkomen. Ermey maakte hierop een auditie-videotape die Kubrick wel overtuigde en zo kreeg hij de rol die iconisch zou worden en hem onder andere een Golden Globe nominatie zou opleveren. Het nummer sloeg in Europa geweldig aan en werd in vele landen een top 10 hit, waaronder in Nederland. Verbazingwekkend is dat echter niet, want het nummer heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht die alleen maar groter is als je ook nog de film kent.
Joe Jackson had al vier albums gemaakt in de drie jaren voorafgaand aan het verschijnen van het album Night And Day in 1982. En deze albums waren niet bepaald onopgemerkt gebleven. In een periode waarin punk en new wave nog de dienst uitmaakten verscheen Joe Jackson's debuutalbum Look Sharp!. Hierop maakt Jackson in feite popmuziek, maar door gebruik te maken van elementen uit punk en new wave resulteert dit in een puntige variant. Het album is een succes en levert de hitsingle Is She Really Going Out With Him? Ook I'm The Man (met de single It's Different For Girls) en Beat Crazy worden goed ontvangen, maar Joe Jackson heeft meer in zijn mars en wil dat uiten. Dit was al op Beat Crazy te merken aan de reggae-invloeden, maar echt verrassend is zijn Jumpin' Jive album vol met jaren veertig swing en big band muziek (zie ook blog #16). Op het daaropvolgende album, Night And Day, lijkt Jackson zijn vorm stilaan te vinden. Er komen wat jazz-invloeden bij en de titel van het album, de hoes-illustratie en de verdeling in een 'Night' en een 'Day' zijde vormen een verwijzing naar Cole Porter. Op de 'Night' zijde lopen alle tracks in elkaar over. In de ritmische opener Another World geeft Jackson aan in een andere wereld terecht te komen, die vervolgens beschreven lijkt te worden in Chinatown. Het is een mysterieus nummer met oosterse toonzetting en roept nachtelijke sferen op. De daaropvolgende nummers T.V. Age en Target liggen qua sfeer en instrumentatie meer in het verlengde van zijn eerste drie albums en behandelen wereldse problemen als TV-verslaving en de onveiligheid van de grote stad. Het laatste nummer van deze kant levert hem in veel landen een hit op. Steppin' Out is dan ook een lekker in het gehoor liggend uptempo nummer met een prima, typisch jaren-80 videoclip. Op de 'Day' zijde wordt het wat mij betreft allemaal nog iets beter. InBreaking Us In Two bezingt hij relatieproblemen zonder dat het sentimenteel wordt. In een relaxte pop-jazz setting constateert hij bijna gelaten dat hij eigenlijk ook niet weet hoe ze verder moeten. Het volgende nummer roept een vrolijk Zuid-Amerikaanse gevoel op. Mooi is de tegenstelling met het heerlijk cynische karakter van de tekst van Cancer waarin hij de hypochonders op de hak neemt die werkelijk overal gevaar in zien: No caffeine No protein No booze or Nicotine
Remember Everything gives you cancer There's no cure, there's no answer De laatste twee nummers van het album zijn de absolute uitschieters. Real Men is een bedrieglijk eenvoudige midtempo ballad met grote zeggingskracht. Jackson vraagt zich hierin af wat tegenwoordig (in 1982) een 'echte man' is: What's a man now? What's a man mean? Is he rough or is he rugged? Is he cultural and clean? Now it's all changed It's got to change more 'Cause we think it's getting better but nobody's really sure Afsluiter A Slow Songis een zeven minuten durende trage, gedragen ballad waarin hij zich afzet tegen de geluidsterreur van DJ's in clubs en hij smeekt ze om ook eens een langzaam nummer te draaien: You see my friend and me Don't have an easy day And at night we dance not fight And we need the energy If not the sympathy But I'm brutalized by bass And terrorized by treble I'm open to change my mood but I always get caught in the middle And I get tired of dj's Why's it always what he plays I'm gonna push right through I'm gonna tell him too Tell him to Play us Play us a slow song De opbouw van het nummer is geweldig. De coupletten zijn langzaam en haast verstild terwijl de refreinen sneller en licht bombastisch zijn. Jackson zingt (en schreeuwt soms haast) op gedragen toon en de knap geconstrueerde instrumentatie en arrangementen doen de rest. De enige kritische noot die ik kan bedenken is dat het concept van een 'Night' en een 'Day' zijde niet consequent is uitgewerkt. Veel nummers hadden net zo goed op de andere kant van de plaat gepast. Dat is echter maar een kleine kanttekening, want na ruim 35 jaar en vele, vele draaibeurten staat het album voor mij nog steeds als een huis.
Soms is een geluidsdrager meer dan een middel om een opname weer te geven. Soms is het ook een kunstvoorwerp. Een single van Yen Pox, de naam waaronder de Amerikaanse geluidsmagiërs Michael J. V. Hensley en Steven Hall samenwerken, is daar een mooi voorbeeld van. Na een cassette, een single en een CD bracht Yen Pox in 1996 de slechts aan één kant bespeelde single Hollow Earth uit. Het is een dark ambient klanklandschap met een sinister karakter waarin veel verschillende sferen elkaar subtiel afwisselen. De track ligt in het verlengde van hun kort daarvoor uitgebrachte CD Blood Music.