Glass was op dat al bezig met de opdracht van het orkest, maar gooide zijn werk tot dan toe overboord en startte opnieuw na het zien van de dam in wording.
Het was wellicht een opvallende keuze voor Glass, zo'n ode aan het technologische hoogstandje dat de dam is: de grootste ter wereld met een stuwmeer van zo'n 1.500 vierkante kilometer. Immers, in 1982 schreef hij de muziek voor de film Koyaanisquatsi (zie blog #321) waarin op kritische wijze wordt gekeken naar de manier waarop technologie ons kan vervreemden van de natuur.
Glass ziet dit echter niet als een tegenstrijdigheid, maar vindt het belangrijk om ervoor te zorgen dat technologie een menselijk gezicht krijgt. Je kunt je afvragen of dat met de dam gelukt is: 10.000 families moesten verhuizen en de (qua volume) grootste watervallen ter wereld (Guaíra) verdwenen in het stuwmeer.
Het resulterende muziekstuk behoort tot mijn favoriete Glass-werken. De tekst is geschreven in de taal van een lokale bevolkingsgroep (de Guaraní) wiens mythe over de Paraná-rivier ("de plek waar muziek werd geboren") als bron werd gebruikt.
Itaipu bestaat uit vier onderdelen die de loop van het water volgen. Het werk heeft een donker en ruig karakter en in het eerste deel (Mato Grosso) horen we koorzang, gecombineerd met subtiele percussie, wervelende strijkers en exotisch aandoende blazers. Het begin van The Lake is heel melodieus, maar het dreigende karakter keert langzaam weer terug en het deel eindigt met een prachtige passage van de strijkers.
Deel drie heet The Dam en is het middelpunt van de compositie. Het kent een trage opbouw naar het zes-minuten-punt waarop het geweld losbarst. Het alsof je het water vanuit het stuwmeer door de generatoren van de dam hoort gaan stromen. Een stampend ostinato (een kort, steeds terugkerend motief) bepaalt de sfeer, terwijl er constant in toonsoort wordt gevarieerd. Het geheel klink t gewoon majestueus.
In het kortere, afsluitende To The Sea drijven we rustig naar de monding van de rivier en is de mysterieuze sfeer van het begin weer terug. Het is een mooie afsluiting van de ongeveer 35 minuten durende cyclus.
YouTube: Itaipu / The Canyon [album]
Spotify: Itaipu / The Canyon [album]
YouTube: Mato Grosso
YouTube: The Lake
YouTube: The Dam
Geen opmerkingen:
Een reactie posten