#13: Kronos Quartet – Pieces of Africa (1992)

Het Kronos Quartet is een strijkkwartet in de klassieke bezetting (twee violen, altviool en cello), maar is verder allesbehalve ‘klassiek’ te noemen. Vanaf de oprichting in 1973 gaat de interesse niet zozeer uit naar klassieke componisten als Bach, Beethoven, List en Mozart, maar het Kronos Quartet richt zich op hedendaagse componisten. Op dit moment zijn er al zo’n 700 werken speciaal voor het Kronos Quartet geschreven of gearrangeerd. Daarnaast is er tijdens de optredens veel interactie met de zaal en wordt er gebruik gemaakt van elektronische versterking en effecten, bandopnamen en lichteffecten. Allemaal nogal ongewoon voor een strijkkwartet.

Het gespeelde repertoire is erg breed. Daartoe behoort muziek die zijn wortels heeft in de westerse klassieke muziek, maar ook experimentele werken (van o.a. George Crumb en Bob Ostertag), werken van componisten uit de ‘minimal music’-hoek (Terry Riley, Steve Reich, Philip Glass, Arvo Pärt) en jazz (Thelonious Monk, Bill Evans).

Daarnaast verwerkt men ook veel invloeden uit andere delen van de wereld: tango, Mexicaanse folkmuziek, Indiase Bollywoodmuziek, Chinese opera en Oost-Europese invloeden om maar wat te noemen. Ook een link naar de populaire muziek is aanwezig door samenwerkingsverbanden en covers van o.a. Purple Haze (Jimi Hendrix) en Flugufrelsarinn (van het Ijslandse Sigur Ros).

Op het album Pieces of Africa uit 1992 werkt het Kronos Quartet samen met zeven Afrikaanse componisten. De combinatie van een westers strijkkwartet met traditionele Afrikaanse instrumenten werkt wonderwel (vijf van de zeven componisten spelen ook zelf mee). De composities hebben een klassiek karakter maar zijn onmiskenbaar Afrikaans. Het heeft één van de meest toegankelijke albums van het Kronos Quartet opgeleverd.

Het album opent met Mai Nozipo (“Mother Nozipo”) van Dumisani Maraire uit Zimbabwe waarin de toon direct gezet wordt. Een combinatie van strijkkwartet en Afrikaanse percussie vertelt de levensloop van de moeder van de componist. Eerst een vrolijk deel over het leven, dan een treurige toonzetting als zij overlijdt en tenslotte een vrolijke afsluiting als ze is opgenomen in de wereld der geesten. Eenzelfde combinatie werkt ook goed in Escalay(“Waterwheel”)* van de Soedanese componist Hamza El Din.

Iets minder geslaagd vind ik Saade (“I’m Happy”)* van de Marokkaanse componist Hassan Hakmoun. Niet omdat het een slechte compositie is, maar omdat de Afrikaanse instrumenten en vocalen dusdanig overheersen dat er geen sprake meer is van een fusie van twee stijlen.

Hoogtepunten zijn Tilliboyo (“Sunset”) van Foday Musa Suso uit Gambia en het ruim twintig minuten durende White Man Sleeps I-V van de Zuid-Afrikaanse Kevin Volans. Delen hiervan waren ook al te horen op het gelijknamige album uit 1987.

Als je eens in een muzikaal avontuurlijke bui bent is dit een album dat het waard is om te verkennen.

* niet op Youtube gevonden

© 2013 TTZL

Officiële website: Kronos Quartet

Wikipedia EN: Kronos Quartet

Wikipedia NL: Kronos Quartet

Youtube: Mai Nozipo (“Mother Nozipo”)

Nonesuch: Escalay(“Waterwheel”) (excerpt)

Nonesuch: Saade (“I’m Happy”) (excerpt)

Youtube: Tilliboyo (“Sunset”)

Youtube: White Man Sleeps (part IV)