TTZL Muziekblog: #485: Procol Harum

Eerlijk gezegd associeerde ik de deze week op 76-jarige leeftijd aan kanker overleden zanger en toetsenist Gary Brooker tot een paar jaar geleden alleen met zijn solo-hitje (No More) Fear Of Flying uit 1979 (#21 in de Top 40). Pas sinds Esoteric Recordings (een sublabel van Cherry Red Records) in 2015 startte met een prachtig heruitgaven-programma van Procol Harum albums realiseerde ik mij dat hij ook het muzikale brein achter die band was. En dat ik mij daar tot dan toe veel te weinig in had verdiept.

Procol Harum was voor mij heel lang alleen maar Conquistador, Homburg en natuurlijk A White Shade Of Pale. Toen echter de heruitgaven (ook luxe versies met veel bonusmateriaal) begonnen te verschijnen was ik na de aanschaf van het debuutalbum direct verkocht. Niet alleen de muziek is goed, ook de teksten zijn van een hoog niveau. En dan die stem van Gary Brooker. Echt ongeëvenaard! Het tweede album beviel ook prima, maar het was het derde album waar ik steil van achterover sloeg.

Bij het maken van A Salty Dog had de band voor het eerst ruim de tijd gekregen en dat is te horen. De veelzijdigheid die er van het begin inzat, heeft hier alle kans om tot volle bloei te komen. Met de prog rock als startpunt waaiert de muziek alle kanten uit, soms zelfs binnen een nummer.

Er zijn mooie ballads als All This And More en Pilgrim's Progress (met mooi toetsenwerk), maar de topper is Too Much Between Us met die weergaloos mooie zanglijn. Soul en blues duiken op in het lekker slepende Crucifiction Lane en we horen zelfs pre-WWII blues in Juicy John Pink. En in The Milk Of Human Kindness worden we getrakteerd op country rock met blues-invloeden zoals we dat kennen van The Band.

Tegenover de eerdergenoemde nummers staat dan weer Boredom dat wortels heeft in de folk music en dat (ik kan het niet anders zeggen) bij eerste beluistering erg 'lullig' overkomt. Een tamboerijn, een fluitje, een trommeltje, een xylofoon. Je hebt het gevoel rond een kampvuur te zitten bij de scouting of in een verkeerde tent verdwaald te zijn op een creatief dagje uit met kantoor. En toch, ik weet niet hoe het komt, na herhaalde beluistering ben ik steeds nieuwe dingen gaan horen waardoor ik het nummer meer ben gaan waarderen. Al weet ik nog steeds niet wat ik er nou echt van vind.

Boredom komt overigens direct na The Devil Came From Kansas, een lekker rockende track waarop het meest smerige gitaargeluid van het hele album voorkomt. En dan is er nog Wreck Of The Hesperus waarin alle stijlen lijken samen te komen er nog klassieke strijkers bovenop gegooid worden. En wonder boven wonder werkt het ook nog.

Hoogtepunt is echter de opener van het album, het titelnummer A Salty Dog. Nog altijd krijg ik kippenvel als ik het nummer hoor. In de teksten die Keith Reed voor Procol Harum schreef zitten verwijzingen naar religie en numerologie en ze zijn meestal beeldend en vrij abstract. Mijn interpretatie van dit nummer is dat het gaat over een matroos die vertelt over de ondergang zijn schip en de daaropvolgende gang naar het hiernamaals. Hoe dan ook, muziek en tekst vullen elkaar prachtig aan en strijkers hebben niet vaak zo op hun plaats geklonken als is dit nummer. Tijdloos.

En dan de hoes. Want waarom wordt daar een, voorzichtig geformuleerd, niet al te appetijtelijke zeeman afgebeeld? De reden is dat deze afbeelding een parodie is op de producten van het tabaksmerk Player's Navy Cut. In plaats van de fris ogende jongeman op deze producten koos men voor deze tegenpool. Meer hierover op deze pagina.

Fan website: Procol Harum

Wikipedia EN: Procol Harum
Wikipedia NL: Procol Harum

YouTube: A Salty Dog [album]

Spotify: A Salty Dog [album]

YouTube: A Salty Dog

YouTube: The Milk Of Human Kindness

YouTube: Too Much Between Us

YouTube: The Devil Came From Kansas

YouTube: Boredom

YouTube: Juicy John Pink

YouTube: Wreck Of The Hesperus

YouTube: All This And More