TTZL Muziekblog: #497: Vangelis - Blade Runner (1994)

Deze week werd bekend dat Evángelos Odysséas Papathanassíou, beter bekend onder de artiestennaam Vangelis, op 79-jarige leeftijd is overleden. Deze Griekse muzikant maakte vele onvergetelijke albums (zie blogs #85, #222 en #354) en was daarnaast zeer succesvol met zijn filmmuziek. De muziek voor de Japanse film Antarctica is één van mijn favorieten, maar de soundtracks voor Chariots Of Fire (met Titles) en 1492: Conquest of Paradise (met Conquest Of Paradise) zijn waarschijnlijk de bekendste.

Toch vind ik de soundtrack voor Blade Runner, de film uit 1982 van regisseur Sir Ridley Scott, zijn beste werk voor film. Hee, zal de oplettende lezer zeggen, een film uit 1982, maar in de titel van dit blog staat als jaartal voor de soundtrack 1994! Dat klopt en dat zit als volgt.

Zowel de film als de soundtrack hebben een vrij chaotische geschiedenis. Voordat de US theatrical release van de film in 1982 uitkwam, waren er in hetzelfde jaar al een Workprint prototype version en een San Diego sneak preview version geweest. Ook in 1982 verscheen de International theatrical release met drie gewelddadiger scènes dan in de US version. Daarnaast had de US version ook een door de regisseur niet gewilde happy ending en verklarende voiceover (want het verhaal was anders zo moeilijk te volgen...). Die laatste zaken werden weer rechtgetrokken in The Director's Cut (1992) en The Final Cut (2007). Je kunt hier meer over lezen in Versions of Blade Runner op Wikipedia.

Door onenigheid tussen de studio en Vangelis verscheen de soundtrack van Blade Runner niet op LP in 1982. De studio loste dit op door het album Blade Runner (Orchestral Adaptation Of Music Composed For The Motion Picture By Vangelis) uit te brengen van (het niet echt bestaande) The New American Orchestra. Het betreft hier slappe jazzy/orkestrale aftreksels van de Vangelis-originelen en het album werd door zowel Ridley Scott als Vangelis krachtig veroordeeld.

Door het uitblijven van een officiële uitgave verscheen er al in 1982 een bootleg van niet al te beste kwaliteit. In 1993 verscheen er een nieuwe bootleg met dezelfde inhoud, maar van veel betere kwaliteit. Kort daarna verscheen in 1994 de eerste officiële versie op CD. Helaas kende deze een aantal gebreken. Zo stond lang niet alle muziek uit de film erop en muziek die wel voor de film gemaakt was, maar er niet in terecht was gekomen, stond wel op de soundtrack. Tenslotte klonk de CD gewoon niet goed, waarschijnlijk door het gebruik van dubieuze "noise reduction techniques". Hierdoor bleven er nieuwe bootleg-versies verschijnen, waarvan met name de "Esper Edition" de moeite meer dan waard is. Lees meer hierover in de Bootlegs-paragraaf op Wikipedia.

In 2007 verscheen de Blade Runner Trilogy 3CD-versie van de soundtrack, ter gelegenheid van de 25th Anniversary. Deze bevat een prachtige remaster van het originele album en voor het eerst kunnen we de muziek in zijn volle glorie horen. De eerste vier tracks (Main Titles, Blush Response, Wait For Me en Rachel's Song) lopen in elkaar over en vormen een soort suite waarin de sombere, donkere sfeer van deze 'science fiction film noir' perfect gevangen wordt

De drie daarop volgende nummers hebben ieder hun eigen karakter. Love Theme is heel dromerig met een sfeervolle saxofoon in de hoofdrol, One More Kiss, Dear is een 'jaren-dertig-achtig' jazzy nummer dat in de film alleen zachtjes op de achtergrond te horen is in een scène en Blade Runner Blues is precies dat wat de titel doet vermoeden.

De resterende vijf nummers zijn weer aaneengesmeed tot een doorlopend geheel en kent geen zwakke plekken. Memories Of Green kenden we al van zijn album See You Later (uit 1980) en op Tales Of The Future is er een hernieuwde samenwerking met Demis Roussos. Na Damask Rose en het uptempo Blade Runner (End Titles) volgt Tears In Rain, de muziek bij één van de beste sterfscènes uit de filmgeschiedenis (Rutger Hauer als android Roy Batty).

In dit laatste nummer, net als in Main Titles, Blush Response en Wait For Me, zitten trouwens stukjes dialoog uit de film en dat werkt heel goed, zeker als je de film kent. Ze versterken de muziek in plaats van dat ze je afleiden of storen.

Op de tweede CD staan nog twaalf nummers met muziek uit de film. Dit is een welkome aanvulling op het originele album, al is het nog steeds niet een complete versie (maar daarvoor hebben we gelukkig de bootlegs). Op de derde CD staan twaalf nieuwe nummers van Vangelis, geïnspireerd door Blade Runner. Dat is leuk, maar geen echte toevoeging als ik eerlijk ben.

Zowel de film als de soundtrack van Blade Runner staan in de top van mijn lijstjes met favorieten. Het is triest dat Vangelis het tijdelijke voor het eeuwige heeft verwisseld, maar wat heeft die man allemachtig veel mooie muziek achtergelaten!