TTZL Muziekblog: #638: Marianne Faithfull

Marianne Faithfull overleed deze week, 78 jaar oud. Ze had op latere leeftijd meerdere problemen met haar gezondheid, waaronder longemfyseem (als gevolg van lang en veel roken).

In de tweede helft van de jaren zestig werd zij snel bekend, verdween weer net zo snel van het toneel en kende een opmerkelijke comeback vanaf de late jaren zeventig.

Ze brak door in 1964 met As Tears Go By, anderhalf jaar voordat de Rolling Stones hun eigen versie uitbrachten. Daarna volgden onder andere Come And Stay With Me, This Little Bird en Summer Nights (dat ook in Nederland de Top 40 haalde).

Zij was in die tijd niet gekend als songschrijver, maar op de b-kant van haar voorlopig laatste single (Something Better uit 1969) staat het door haar met Mick Jagger en Keith Richards geschreven Sister Morphine. De Stones zouden Sister Morphine later zelf opnemen voor hun Sticky Fingers album uit 1971.

Faithfull was eind jaren zestig waarschijnlijk nog bekender door haar relatie met Mick Jagger dan door haar eigen muzikale carrière. Na de breuk begin 1970 zou Faithfull lange tijd geen muziek meer uitbrengen en raakte zij aan lager wal door het gebruik van drank en drugs.

In 1976 bracht zij haar eerste album in tien jaar uit. Dreamin' My Dreams is gevuld met country music en werd in 1978 heruitgebracht als Faithless. Dat album werd geen succes en haar echte comeback kwam met Broken English in 1979.

Op het album staat een mengeling van onder andere pop en new wave met een rauw randje. Haar stem is door drank, drugs en roken verweerd geraakt en grofweg een octaaf lager dan voorheen. Je hoort de slijtage, maar het past wonderwel bij het mede door haarzelf geschreven materiaal waarin seks, wanhoop en realisme de boventoon voeren. Faithfull vindt zichzelf opnieuw uit en het wordt algemeen beschouwd als haar beste album.

Het titelnummer Broken English opent het album en verwijst naar het toen aanwezige terrorisme, zoals van de Rote Armee Fraktion. Muzikaal heeft het uptempo nummer een donkere, dreigende toon. Muzikaal zitten Witches' Song, Brain Drain en What's The Hurry? in hetzelfde vaarwater.

Guilt is geschreven door haar gitarist Barry Reynolds die van aan veel tracks meeschreef en ook sommige songs produceerde. Het is een bijna een ballad en kent een ingehouden sfeer. Tekstueel verwijst naar hun beider katholieke opvoeding. De single The Ballad Of Lucy Jordan gaat over de wanhoop van een huisvrouw in een buitenwijk die op het punt staat van het dak te springen. Het nummer was al bekend van de versie (uit 1974) van Dr. Hook & The Medicine Show, maar Faithfull's versie voelt intenser.

Het album sluit af met Why'd Ya Do It, een nummer met een reggae-ritme, een snerpende gitaar en een bijtende tekst over een vrouw die haar ontrouwe partner confronteert. De sexueel expliciete tekst zorgde in sommige landen voor problemen, maar Faithfull weigerde het van het album weg te laten. Dichter en schrijver Heathcote Williams schreef de tekst met Tina Turner in gedachten, maar Faithfull overtuigde hem dat Turner dit nooit zou gaan zingen.

Eén van de beste nummers van het album vind ik de cover van John Lennon's Working Class Hero. Lennon's versie met alleen akoestische gitaar is krachtig, maar de muzikale omlijsting bij Faithfull geeft het een hele andere beleving (luister eens naar die bas!) en de vocale voordracht is minstens even goed.

Broken English is een geweldig album en werd alleen maar beter door de heruitgave in 2013. Op de tweede CD staat namelijk het album in de eerste (originele) mix, die Faithfull zelf prefereerde. Zo duurt Why'd Ya Do It daarop niet ruim zes minuten, maar is zelfs nog twee minuten langer. En er staat ook een hele mooie, nieuwe versie van Sister Morphine op, die ontstond tijdens de Broken English sessies en voorheen alleen als b-kant van een 12-inch verkrijgbaar was.

Ook na dit album bleef Marianne Faithfull regelmatig sterke albums afleveren en bleef daarmee misschien wel relevanter dan veel van haar succesvollere tijdgenoten. Vooral de diverse samenwerkingen met Nick Cave en zijn compaan Warren Ellis mogen hierbij niet onvermeld blijven.