TTZL Muziekblog: #568: Einstürzende Neubauten

Mijn eerste kennismaking met Einstürzende Neubauten was via een uitzending in juni 1982 op VPRO-tv. In het kader van het Holland Festival traden toen in De Meervaart in Amsterdam vier Duitse bands op die niets van doen (wilden) hebben met de op dat moment rondrazende Neue Deutsche Welle. Ik zeg eerlijk, ik was op dat moment nog niet klaar voor Neubauten.

Een artikel uit De Waarheid vat het aardig samen: "Wat zij het podium opbrengen is een stuk bouwsteiger, staalplaat, springveren, een gitaar en een cassettebandje met stemgeluid." en "Er volgt een zelfbevredigingsact, waarbij het enige duidelijke de af en toe ingebouwde stilte is ten tenken van het begin van een nieuw nummer. Ofwel een nieuwe muur van geluid en klank...". Het optreden maakte indruk op mij, maar niet op een positieve manier.

Toch was mijn nieuwsgierigheid gewekt en toen in 1985 ½ Mensch (of Halber Mensch), hun derde album, uitkwam en in de serieuze muziekpers alleen maar zeer positieve recensies stonden heb ik de gok gewaagd. Ik schafte het album aan en misschien kwam het laatste duwtje omdat er bij de Nederlandse uitgave een bonus 12-inch was toegevoegd.

Het album opent met Halber Mensch dat bijna een a capella nummer is waarbij de constant herhaalde titel als een soort ritme-instrument werkt en hypnotiserend is. Het is een mooie introductie tot het album. Yü-Gung (Fütter Mein Ego) is daarna hele andere koek. Ritmisch van aard, haast maniakaal gezongen en met goed gekozen muzikale accenten is dit bijna toegankelijk te noemen.

Op de rest van kant A wordt staat eerst het korte Trinklied en dat doet denken aan het werk van Nick Cave And The Bad Seeds. Dat is niet zo gek als je weet dat zanger/gitarist Blixa Bargeld niet alleen bandlid is van Neubauten, maar van de oprichting in 1983 tot aan 2003 ook bandlid was van The Bad Seeds. Deze kant wordt afgesloten door Z.N.S. en dat sterke nummer doet qua sfeer denken aan de tweede track (Yü-Gung).

In Seele Brennt, de openingstrack van kant B, valt vooral het verschil in dynamiek op tussen de verschillende delen van het nummer. Soms totale stilte, soms luid en kakofonisch. Ook de staccato pianoklanken zijn heel kenmerkend. De volgende twee nummers Sehnsucht (Zitternd) en Der Tod Ist Ein Dandy zijn de meest experimentele nummers en hadden bij mij een flink aantal draaibeurten nodig om te beklijven. Afsluiter Letztes Biest (Am Himmel) brengt daarna de broodnodige rust en is haast melodisch te noemen.

Halber Mensch is daarmee een boeiend en intrigerend werkstuk van een unieke band dat echter lang niet iedereen zal aanspreken.

De track Das Schaben van de Nederlandse bonus 12-inch is wederom van het experimentele soort en staat ook op de geremasterde CD-versie, net de bonustracks Sand (een Lee Hazlewood cover!) en een Adrian Sherwood mix van Yü-Gung (beide tracks komen van de Yü-Gung 12-inch).

Officiële website: Einstürzende Neubauten

Wikipedia EN: Einstürzende Neubauten

Wikipedia DE: Einstürzende Neubauten

Wikipedia NL: Einstürzende Neubauten

YouTube: Halber Mensch [album]

Spotify: Halber Mensch [album]

YouTube: Halber Mensch

YouTube: Yü-Gung (Fütter Mein Ego)

YouTube: Trinklied

YouTube: Z.N.S.

YouTube: Seele Brennt

YouTube: Sehnsucht (Zitternd)