Het effect ontstaat in een staat van ontzag, vaak veroorzaakt door een bijzonder opvallende visuele stimulans. Een bekend voorbeeld is die van astronauten als zij vanuit de ruimte de planeet Aarde zien ronddraaien in de oneindige ruimte. Het effect kan een verandering teweeg brengen in de opvattingen en waarden van de waarnemer. Astronauten gaven aan dat de aanblik van de aarde vanuit de ruimte tot nieuwe inzichten leidde over 'wie we zijn' en hoe 'alles met alles samenhangt'.
Het nieuwe (achtste solo) album van Steven Wilson, The Overview, verscheen twee weken geleden en gaat over dat effect. In twee lange tracks van om en nabij twintig minuten neemt hij de luisteraar, naar eigen zeggen, mee op een Kubrick-iaanse reis door de duisternis van de ruimte, waarbij hij de mensheid ziet voor wat ze werkelijk is: klein, onbeduidend, overschaduwd door kosmische afstanden van miljarden jaren.
De eerste track, Objects Outlive Us, bestaat uit acht onderdelen. Op de fysieke uitgaven is de track één geheel, maar bij de digitale uitgaven is de track ook gesplitst in zes onderdelen. In het eerste deel (No Monkey’s Paw) start de track rustig, waarna in het tweede deel (The Buddha Of The Modern Age) de intensiteit langzaam steeds verder wordt opgebouwd. Aan het einde keert de rust terug, maar dat is niet voor lang. Halverwege het derde deel is er een break met een bassolo waarna Wilson even heerlijk helemaal los gaat (denk aan Porcupine Tree's Arriving Somewhere But Not Here). Het vierde/vijfde deel (The Cicerones/Ark) heeft grote dynamische variëteit en het zesde deel (Cosmic Sons Of Toil) is het heftigste van allemaal, met een geweldige gitaarsolo van Randy McStine. Het afsluitende zevende/achtste deel (No Ghost On The Moor/Heat Death Of The Universe) brengt het tot een rustig einde, inclusief een dissonant outro dat mij deed denken aan The Beatles' A Day In The Life.
Na een paar luisterbeurten durf ik te speken van een prog rock meesterwerk waarin Wilson iets nieuws en eigens bouwt op de fundamenten van bands als Yes, King Crimson en vooral Pink Floyd.
De tweede track, The Overview, bestaat uit zes onderdelen. Op de fysieke uitgaven is de track wederom één geheel, maar bij de digitale uitgaven is de track ook gesplitst in vier onderdelen. Het eerste deel (Perspective) is een uptempo nummer waarin heel veel gebeurt, terwijl Rotem Wilson (ja, de vrouw van) een gesproken woord bijdrage levert met echo's van Albedo 0.39 van Vangelis. In het tweede/derde/vierde deel (A Beautiful Infinity I/Borrowed Atoms/A Beautiful Infinity II) is het een sfeervol geheel met enkele gitaaruithalen, maar nergens wordt het echt heftig. In het vijfde deel (Infinity Measured In Moments) keert de stem van Rotem Wilson terug en dit nummer kent weer een intens stuk in het midden van de track. Het zesde deel (Permanence) is een prachtig ijl klanktapijt van Wilson in duet met saxofonist Theo Travis en is een mooie afsluiting van het album. Alsof je in een ruimteschip langzaam door de ruimte zweeft.
De klasse van de titeltrack is duidelijk en toch spreekt deze mij na een paar luisterbeurten net iets minder aan dan Objects Outlive Us. De ervaring leert echter dat na een keer of tien de tracks horen dit zomaar omgedraaid kan zijn. Steven Wilson maakt groeibriljanten, die moet je de tijd geven.
© 2025 TTZL
Official website: Steven Wilson
Wikipedia EN: Steven Wilson
Wikipedia NL: Steven Wilson
YouTube: The Overview [album]
.jpg)
